Potvis verstrikt zich in visnet

Tekst: Katharina Heyer en Brigitte Achatz, Foto's: Beltrán Rodríguez en Rafael Fernández Caballero/Asociación Nereide

Tijdens de drie uur durende tocht van 10 juli om 16:00 uur moesten we helaas een treurige en schrikwekkende ontdekking doen: een potvis was vastgeraakt in een enorm visnet.

We hadden van het verwarde dier gehoord en gingen daarom met al toenemende levante (oostenwind) op weg op zoek naar hem.

De wind waaide reeds met een windkracht van 3-4 (windkracht 4 komt overeen met ongeveer 20-28 km/u). Na een lange zoektocht konden we hem eindelijk even zien aan de rechterkant van onze boot. Het leek bijna alsof hij ons om hulp wilde smeken. Eerder was hij al in de buurt van een andere boot boven water gekomen.

De aanblik was hartverscheurend, vooral toen we beseften dat we het arme dier niet konden helpen. Want het was voor ons duidelijk dat men duikers nodig zou hebben om de walvis uit het net te bevrijden.

Het net had zich heel strak om zijn kop gewikkeld en ook aan de staartvin trok hij een lang touw achter zich mee. Zijn bewegingsvrijheid is daardoor sterk beperkt en het zou hem ook veel moeite kunnen kosten om te eten, als dat tenminste nog mogelijk is. De duikers zouden bij deze harde wind niet bij hem kunnen geraken en ook de stroming was zeer sterk. Hij werd heel snel van ons weggetrokken en kort daarna verloren we hem volledig uit het oog. Met een bedroefd hart moesten we hem dus aan zijn lot overlaten.

Ondertussen heeft een team met gespecialiseerde duikers van het Ministerie voor de Ecologische Verandering in het Andalusische Centrum voor het Mariene Milieubeheer (CEGMA) van de Straat zich al voorbereid om de potvis te bevrijden. Men moet echter wachten tot de weersomstandigheden verbeteren. De weersvoorspelling is niet erg veelbelovend.

Jammer genoeg is dit absoluut geen op zichzelf staand incident. Visnetten worden vaak vallen voor walvissen, dolfijnen, maar ook andere dieren zoals schildpadden en haaien.

Wereldwijd drijven miljoenen oude visnetten door de oceaan, die of verloren gaan of met opzet in de zee worden „gedumpt”. Volgens de recentste studies maken deze zogenaamde spooknetten 30 tot 50 procent uit van het plastic in zee. Deze netten drijven dan als reusachtige muren door het water en blijven gedurende tientallen jaren ongecontroleerd vissen. Gelukkig zijn er ondertussen projecten en organisaties die zich over dit probleem ontfermen en proberen om de spooknetten te bergen. Geen gemakkelijke taak door de omvang en het gewicht van deze netten.

Mondiaal werden er tot nu toe dieren van 344 verschillende soorten gevonden, die vastgeraakt waren in plastic afval. Het zijn vooral vogels (35 percent), vissen (27 percent), ongewervelde dieren (20 percent), zeezoogdieren (13 percent) en zeeschildpadden, die het slachtoffer worden van plastic vallen. Plastic veroorzaakt verwondingen en misvormingen (ook bij jonge, opgroeiende dieren) en kan zeedieren immobiliseren, zodat ze niet meer kunnen vluchten, zwemmen en eten. Voor de dieren eindigt dit bijna altijd met de dood: ze verhongeren, verdrinken of worden een makkelijke prooi voor anderen. (Bron: WWF 2018 – Wege aus der Plastikfalle – Was zu tun ist, damit das Mittelmeer nicht baden geht)

Doel van ons allemaal moet daarom in de eerste plaats zijn om te voorkomen dat dit plastic afval sowieso in de zee terechtkomt. Op die manier zouden veel dieren misschien het lot van onze arme potvis blijven bespaard.