Over de relatie tussen potvissen en grienden
door Sonja Van Den Bossche
Tekst: Brigitte; Foto's: firmm
Op 4 augustus zagen we heel veel grindwalvissen van verre. Toen we naderden, konden we een potvis waarnemen midden in de ongeveer 70 dieren.
We hadden de indruk dat de grienden de potvis erg irriteerden. Ze leken zenuwachtig en opgewonden, zwommen onrustig om hem heen.
Hun gedrag tegenover de reus vonden we niet zeer vriendelijk. Achter dit schouwspel zagen we in de verte een 2de potvis en nog verder weg een derde. Op een gegeven moment was het genoeg voor de potvis en hij dook onder. Vervolgens zwommen de grienden langzaam weg en ze verspreidden zich. Nu pas hadden we tijd om de individuele dieren van de grote groep grienden nauwkeuriger te bekijken. Er waren veel wijfjes met hun jongen. We herkenden ook veel adoptiedieren, vooral Ponce, Baby Hook, Rikki, Edu en Dracula. Een beetje later ontmoetten we nog Nina, Oliver, Fernando en voor de eerste keer dit seizoen Dientes.
De hier beschreven interactie tussen deze twee walvissoorten is geen eenmalig voorval.
Hoewel orka’s de grootste natuurlijke bedreiging zijn voor potvissen (afgezien van mensen natuurlijk), werd er ook waargenomen dat ze door grienden werden achternagezeten. Er is geen bewijs dat grindwalvissen een echte bedreiging vormen voor potvissen. Nochtans reageren de laatste blijkbaar op dezelfde gespannen manier op aanvallen van zwaardwalvissen en grienden. Deze twee grootste dolfijnsoorten gelden als bedreigende factoren voor potvissen, omdat ze een potentiële voedselconcurrent zijn.
De ‘Society for Marine Mammalogy’ schrijft over een ongewone ontmoeting tussen Indische grienden en potvissen in de Golf van Mexico. In het rapport wordt beschreven dat de potvissen op de aanwezigheid van de grienden reageerden met een defensieve houding. Ook hier zijn er aanwijzingen dat Indische grienden agressie vertonen tegenover potvissen of hen op z’n minst kunnen bedreigen. Grindwalvissen proberen de potvissen lastig te vallen en te intimideren, maar lijken evenwel niet van plan hen op een of andere wijze kwaad te doen. Op het internet circuleren video’s over soortgelijke gebeurtenissen, bijv. dicht bij het Caribische eiland Dominica. Ook vóór de kust van Ecuador lijken dergelijke ontmoetingen tussen potvissen en grienden vaak voor te komen.
In augustus 2016 konden we zien hoe een groep van ongeveer 40 grindwalvissen een jonge, verzwakte bultrug agressief aanviel. Het arme dier zocht bescherming onder onze scheepsromp. We hadden er een blog over geschreven.
Bij andere gelegenheden konden we echter vaststellen hoe uiterst vreedzaam de ontmoeting tussen de verschillende soorten verliep. Zoals op die oktoberdag in 2017, toen we 10 potvissen observeerden, die lange tijd aan de oppervlakte lagen en ook gedeeltelijk de zogenaamde margriet-formatie aannamen. Tijdens deze ontmoeting konden we zien hoe grienden vanuit alle richtingen kwamen aangezwommen. Op deze dag zagen ze er echter volledig ontspannen en rustig uit.
De grindwalvissen lieten zich van een heel andere kant zien in april 2013, toen ongeveer 70 van hen, samen met 50 tuimelaars, nieuwsgierig het gebeuren volgden bij een paringscène tussen twee potvissen, waarbij ook een derde aanwezig was. U kunt het zien in deze YouTube-Video.