Onderzoeksrapport Andere waarnemingen

Elk jaar nemen we wel eens zeeschildpadden (Caretta caretta), tonijn (Thunnus thynnus), zwaardvissen (Xiphias gladius) en diverse trek- en zeevogels waar. Andere bijzondere ontmoetingen en ervaringen staan hieronder vermeld.

Mijlpalen in onze jaarverslagen

2005

In de Baai van Gibraltar zagen we voor het eerst potvissen, voor de tweede maal grindwalvissen en voor de derde keer grote tuimelaars.

Volgens het reddingsteam voor mensen in nood op zee zouden in september in de Baai van Gibraltar rondkopdolfijnen zijn gezien – het zou een indicatie van het migratiegedrag van deze dieren kunnen zijn.

2006

Op 9 augustus 2006 werd een monniksrob in de Baai van Gibraltar gezien. Deze dieren zijn in de Middellandse Zee heel zeldzaam geworden en met uitsterven bedreigd; de grootste populatie van deze soort handhaaft zich aan de kust van Mauritanië.

2007

Er waren twee zeer zeldzame waarnemingen van dwergvinvissen in september en oktober.
(In de laatste 10 jaar werden deze dieren slechts vijf keer gespot, waarbij waarneming 6 en 7 binnen slechts 4 weken plaatsvonden.)

2008

Twee dode dolfijnen van Cuvier zijn naast de haven van Tarifa gestrand.

De achtervolgingsjachten op de orka’s door de grienden kwamen vaker voor, misschien een aanwijzing voor de toenemende concurrentie om voedsel, die omwille van de overbevissing van de wereldzeeën ook elders onder verschillende walvissoorten lijkt uit te breken.

2009

Waarneming van een dwergvinvis, die van grote tuimelaars werd vergezeld.

De spectaculaire achtervolgingsjachten op orka’s door grienden konden niet worden waargenomen, omdat de orka’s zich volgens aanwijzingen van vissers vooral verder westelijk vóór Cabo Espartel (Kaap Spartel (=orka)) moeten hebben opgehouden.

2013

In de Baai van Gibraltar konden we voor het eerst gadeslaan hoe tonijnen in samenwerking met gewone dolfijnen op vliegende vissen jaagden. Dit is heel waarschijnlijk ook de reden waarom de orka’s tot eind november in de Straat van Gibraltar resideren: ze worden aangetrokken door de kleinere tonijnen, die later migreren dan de grote tonijnen.

2015

We konden in de Straat van Gibraltar weer kleinere tonijnen die scholen gestreepte dolfijnen volgden, observeren. Of daaronder op grotere diepte volgroeide tonijn volgde (zoals bij tuimelaars en geelvintonijn in de Stille Oceaan), blijft een wijdverbreid vermoeden onder de sportvissers. Ze gebruiken het argument om met hun uitgeworpen lijnen door de walvisscholen vóór Tarifa te varen, waarbij ze zowel tuimelaars als grienden verwonden. Aan ten minste twee grienden heeft dat waarschijnlijk het leven gekost.

2016

Waarneming van een jonge bultrug. Tot nu toe hielden een bultrugkoe en haar kalf zich maar één keer schuil in de Straat van Gibraltar; dat was in augustus 2010.

In juni en september werd er telkens een dwergvinvis gespot. Ze zijn moeilijk te vinden, maar we kunnen veronderstellen dat elk jaar enkele van hen door de Straat van Gibraltar zwemmen.

Alweer konden we kleinere tonijnen, die scholen gestreepte dolfijnen volgden, observeren. Sportvissers gaan er verder van uit dat op grotere diepte volgroeide tonijnen volgen en varen onvoorzichtig door de walvisscholen. Zoals ons fotomateriaal doet vermoeden, is dit de reden voor veel verwondingen bij de dolfijnen.

Voor de tweede keer sinds 2015 werd een aan de zijkant van de buik opengesneden kleine dolfijn gevonden.

2017

Zo nu en dan waarneming van

  • zeeschildpadden (Caretta caretta)
  • tonijn (Thunnus thynnus)
  • zwaardvissen (Xiphias gladius)
  • trek- en zeevogels

De anders regelmatig, individueel gespotte dwergvinvissen werden niet waargenomen. Ze zijn moeilijk te vinden en we kunnen er eigenlijk van uitgaan dat elk jaar enkele van hen door de Straat van Gibraltar trekken.

We konden opnieuw kleinere tonijnen, die scholen gestreepte dolfijnen volgden, observeren. Ook sportvissers waren weer massaal aanwezig, de meesten tussen 21 juni (80) en 26 juni (100).

2018

Zo nu en dan waarneming van

  • zeeschildpadden (Caretta caretta)
  • tonijn (Thunnus thynnus)
  • trek- en zeevogels
  • 3 dwergvinvissen
  • 1 bultrug (gespot door gasten vóór Trafalgar)

We konden weerom jagende tonijnen, die soms werden vergezeld van gestreepte dolfijnen, waarnemen.

Sportvissers waren ook weer massaal aanwezig – de meesten tussen 21 en 25 juni. Vanaf de boot werden 40-60 sportboten geteld. Vanaf het hoogste uitzichtpunt op de nationale verbindingsweg, vanwaar de hele Straat van Gibraltar kan worden overschouwd, werden maximaal 117 (!) sportboten geregistreerd.

2019

occasionele waarnemingen:

  • zeeschildpadden (Caretta caretta) - 6 waarnemingen (19 juni tot 9 oktober)
  • jagende tonijnen (Thunnus thinnus), die uit het water sprongen (30 juli, 22/27 september)
  • trek- en zeevogels
  • 1 dwergvinvis op weg naar het oosten (23 juni)

Van 3 juni tot 26 augustus waren er weer tonijnsportvissers aanwezig, de meeste tussen 3 en 24 juni, waarbij vanaf het schip maximaal 30 sportboten werden geteld en vanaf het hoogste uitzichtpunt langs de hoofdweg, van waaruit de hele Straat van Gibraltar kan worden overzien, tot 87 (in 2018 tot 117)! Alle sportvissers die na 24 juni op tonijn visten, deden dit zonder toelating, omdat het quotum was opgebruikt.

2020

De eerste zomer met de SARS-CoV-2-pandemie:

Tot de zeldzame waarnemingen tot hiertoe behoorden de vele mensen die plotseling een mondmasker droegen...

Het seizoen was maar twee maanden lang en dus hadden we weinig waarnemingen.

  • Een zeeschildpad (Caretta caretta) op 10/07
  • Springende tonijnen (Thunnus thinnus) op 13/08
  • Zwarte ooievaars (Ciconia nigra) op 24/07
  • Geen van de zeldzame walvissoorten, die zo nu en dan de Straat van Gibraltar bezoeken
  • Een ingevoerde algensoort (Rugulopterix okamurae) heeft zich verspreid en bederft het plezier van vissers en badgasten.

De sportvissers hebben we gemist en daarom niet kunnen tellen. Ze varen uit bij afnemende vloed en op zoek naar tonijn graag door groepen walvissen heen.

2021

Het seizoen beperkte zich coronagerelateerd tot de periode van 18/6-29/10/2021. Daarvan konden op 43 dagen (32 %) weersafhankelijk geen tochten plaatsvinden.

Occasionele waarnemingen:

  • zeeschildpadden (Caretta caretta) op 5 juli en 2 september
  • één dwergvinvis op 24 september westwaarts
  • springende vissen, maar niet mogelijk ze duidelijk bij tonijnen (Thunnus thinnus) te ordenen
  • ooievaars:
    • 500 dieren (11 augustus)
    • 1.000 dieren (18 augustus)
    • andere waarneming zonder aantal (7 september) – Vlogen bij windstilte vlak boven het wateroppervlak om te profiteren van het luchtkusseneffect. Daarbij vormt zich tussen de vleugels en de ondergrond een ondersteunend luchtkussen, dat bij het vliegen helpt om energie te besparen.

2022

Occasionele waarnemingen:

  • zeeschildpadden (Caretta caretta) één in april, één in juli
  • begin augustus: 4.400 ooievaars op hun tocht naar het zuiden
  • eveneens begin augustus, met de ooievaars: wouwen op weg naar het zuiden
  • medio september: 5 flamingo’s westwaarts
  • begin augustus: één maanvis (wordt alleen gezien, als de waarneming opvallend is)
  • één zwaardvis (op 5 augustus, op twee opeenvolgende trips)

De volledige jaarverslagen van de stichting firmm vindt u op firmm-education.