Wie er niet bij was, heeft iets gemist

Tekst: Janine Stadelmann en Jasper Linnewedel (vrijwilligers bij firmm), Foto's: firmm

Na de paasfeestdagen blies ons voor de eerste keer de wind om de oren. Vóór Tarifa waren de wind en de golven op de meeste dagen te sterk om uit te varen op zee. Op dat moment konden we enkele tochten in de baai van Algeciras maken, omdat ze relatief beschut is tegen de wind. In deze baai komen we vooral gestreepte en gewone dolfijnen tegen, die we ook te zien hebben gekregen. Maar we kunnen ons toch de verademing van het team en ook van de bezoekers voorstellen, toen het weer eindelijk was verbeterd en we weer in Tarifa konden varen. Onmiddellijk werd de firmm Vision door de bemanning naar Tarifa gevaren en de activiteit ter plaatse hervat. Zo gingen we na bijna een hele week met sterke wind, grijze lucht en regen eindelijk weer op de boot. Wat op de trips, die in Tarifa werden gemaakt, uitgebleven was, waren waarnemingen van grindwalvissen. Alleen op de eerste tour dit seizoen hadden we het geluk gehad om hen te ontmoeten. Daarna waren er op de weinige tochten, waarvan sommige ook plaatsvonden vóór Tarifa, tijdens alle feestdagen geen tekenen van hun aanwezigheid.

Op 25.4.2017 werden de inleidingen nog gehouden onder grijze lucht en met wat wind, maar we merkten in de haven al het verschil met de vorige week. Daar was het water nauwelijks in beweging en het was niet te vergelijken met de golven, die er de week daarvoor zelfs achter de havenmuren waren geweest. Maar vooral de wind, die het water over de ongeveer 5-7 m hoge havenmuren had geslagen, was duidelijk afgenomen. Dus was de vreugde over de tocht bij de deelnemers al in de haven te voelen.

Nadat we uit de haven en enige tijd in de richting van Marokko waren gevaren, ontdekten we grote tuimelaars met jongen, die dicht bij de boot zwommen en slechts korte tijd later konden we de eerste potvis van deze trip bij het duiken bewonderen. Nog groter werd de vreugde, toen we de eerste grienden zagen na zo’n lange tijd.

 

Eerst daagden Zackzack en Franzfin op, vergezeld door enkele grote tuimelaars. De twee zwommen gemoedelijk op enige afstand van de boot in dezelfde richting als de firmm Vision. Zackzack, die een adoptiedier van de stichting is, kunnen we zeer goed herkennen aan zijn vin, want zij werd een aantal jaren geleden verwond en heeft nu een zeer aparte vorm.

 

Op de verademing om het feit, dat de grindwalvissen na een lange afwezigheid weer daar waren, volgde de blijdschap om een andere potviswaarneming. En alsof de tocht al niet spectaculair genoeg was geweest tot dan, doken kort daarna nog andere grienden op, die parallel aan onze koers zwommen. Toen Katharina de dieren aankondigde, veranderden ze van richting. Ze maakten een bocht van 90 graden en zwommen regelrecht naar de boot toe. Baby Hook, Pedro en Edu, alle ook adoptiedieren, kwamen heel dicht bij de boot, om Katharina en de gasten na een lange winterstop te verwelkomen. De stilte aan boord was onbeschrijfelijk en de rust en sereniteit, die de grindwalvissen uitstralen, daalden neer over het gehele schip. Er heerst vaak een bijna devote stilte, als we deze dieren kunnen bezoeken, ook als er heel veel passagiers op de boot zijn, maar deze ontmoeting was speciaal en we konden voelen hoe aangrijpend deze momenten waren voor iedereen aan boord. Minuten verstreken, waarin de grienden naar het schip toe gekeerd lagen en ze ons welkom heetten.

 

Baby Hook was daarbij zo dicht bij de boot, dat we de indruk hadden dat ze ons zou aanraken. Wat een leuk weerzien. Het was een opluchting om te weten dat de grienden weer terug zijn en het hen goed gaat. Katharina had zich al wat zorgen gemaakt om de vraag waar ze wellicht waren gebleven. Misschien, zo dacht ze, hebben de walvissen gereageerd op een aardbeving in de buurt, of hebben ze zich maar een windbeschutte plek gezocht, om aan de storm die ons bij het uitvaren heeft gehinderd, niet zo sterk te zijn overgeleverd. Na deze ontmoeting wachtte een andere potvis op ons en we konden zijn staartvin bij het duiken bewonderen. De terugkeer na zo’n tour kon ongetwijfeld met goed humeur en veel voorvreugde op verdere ontmoetingen worden ingezet.

Ik was gids op de tweede tocht van de dag om 13 u en stapte dus met een goed geweten en vol euforie naar de firmm Vision, ons schip. Toen de vorige toeristengroep me tegenkwam, hoorde ik dat naast grindwalvissen en grote tuimelaars ook eindelijk opnieuw potvissen werden gespot. Wij voeren dus met de boot de haven uit en het weer klaarde op. Zo’n rustige boottrip had ik nog niet meegemaakt in mijn eerste drie weken in Tarifa. Dat de boot zo weinig wiebelde, konden we ook zien aan de toeristengezichten, die overtrokken waren met een glimlach en niet lichtgroen verkleurden, zoals af en toe bij stormachtig weer. In tegenstelling tot de andere keren voeren we bij het uitkomen van de haven niet naar links, maar naar rechts, dus richting west en naar de Atlantische Oceaan toe. Na ongeveer 30 minuten versnelde de boot plotseling en remde weer af. Daarna werden de matrozen in de kapiteinscabine geroepen en het raakte algemeen bekend dat er iets zeldzaams werd gespot. Toen Javier, één van de matrozen, weer buitenkwam, gaf hij me te kennen dat ze een vinvis hadden gezien en ze nu alleen nog maar moesten wachten en geluk hebben, dat hij weer zou opduiken om te ademen. Dit hoorden ook enkelen van de toeristen en het nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje over de hele boot. De spanning en opwinding waren te voelen, omdat veel mensen al bij het venster stonden en hun camera’s bij de hand hadden. Na nog eens 5 minuten accelereerde de boot ineens opnieuw en we hoorden Katharina roepen: „Vinvis op 11 uur, ver weg.” De boot helde meteen schuin over, aangezien alle ongeveer 80 mensen naar de linkerkant renden. Maar daarvoor is de firmm Vision toch gebouwd, om hoge prestaties te leveren, zelfs in moeilijke omstandigheden. Ik, staande op de achtergrond, hoorde veel „Aaaaahs“ en „Ohhhhs“, doch zag zelf alleen de blaaswolk gedurende een fractie van een seconde, voordat hij weer onderdook. We zagen echter naast de zelden waargenomen vinvis ook nog grote tuimelaars, die hem vergezelden en in de buurt van de walvis op- en onderdoken. Nadat het hoogtepunt, de vinvis dus, wegdook, moesten we opnieuw wachten, want hij duikt na zijn adempauze ongeveer 8 minuten en zwemt terwijl verder. Dit is heel moeilijk voor de kapitein, die bij benadering de snelheid en richting van de zwemmende vinvis moet berekenen en wachten, waar de tot 22 m lange walvis weer zou kunnen bovenkomen. Nadat enkele minuten voorbij waren en we de grote tuimelaars, die zich van de vinvis hadden afgescheiden, konden bewonderen, werd de boot weer sneller en we konden vermoeden dat het op één na grootste dier ter wereld weer was opgedaagd. Dit werd waarheid, toen we Katharina, die met euforische stem riep:  „Vinvis op 3 uur!” nogmaals hoorden. De met fotoapparaten gewapende gasten snelden nu ook naar de andere kant en deelden de open vensters en de andere plaats onder elkaar. Nu zag ik ook het enorme dier; het gleed ongeveer 20 m van de boot verwijderd door het diepblauwe water. Het kwam boven. We zagen een blaaswolk, zijn vin en zijn gigantische rug en het dook weer onder. Dit spel herhaalde de walvis nog drie à vier keer, voordat hij weer onder water verdween. Toen dit schouwspel ten einde was en alle passagiers weer terugkeerden naar hun plaatsen, keek ik in gelukkige – en vooral door de bijzondere waarneming van de vinvis – gefascineerde gezichten. Nu moesten we de enige baleinwalvis, die hier in de Straat van Gibraltar leeft, in alle rust laten voorttrekken en ons wijden aan een andere soort.

 

Na ongeveer 20 minuten zagen we een groep met grote tuimelaars. Zo’n 10-15 dieren cirkelden rond ons schip en keken geïnteresseerd de bezoekers aan. Sommige lanceerden zich uit het water, voerden spectaculaire sprongen voor de gasten uit en genoten van hun aandacht en applaus. Maar na een paar minuten trokken de dolfijnen verder en we besloten ze niet verder te volgen en ons geluk nog eens te proberen op een andere locatie.

We voeren dus in de richting van de Marokkaanse kust. Al na korte tijd zagen we in de verte verschillende zwarte vinnen verschijnen en onderduiken. Toen de boot deze vinnen naderde, werd duidelijk dat het de grindwalvissen waren. Ze bewogen zich doodkalm op en weer neer en het leek alsof ze ons helemaal niet zouden opmerken. De kleine griendfamilie, die bestond uit ongeveer 5 dieren, zwom zo dicht naar de boot toe dat we dachten dat ze pal op de boot zouden zwemmen. Maar kort vóór de boot doken ze weg en ze kwamen pas weer aan de andere kant aan het wateroppervlak, waar we ze opnieuw konden bewonderen.

Na een fantastisch en boeiend anderhalf uur moesten we dan afscheid nemen van de walvissen en de weg naar huis aanvatten. Hierop wachtte ons echter nog een kleine verrassing.

Ongeveer 20 minuten van Tarifa verwijderd – allen aan boord zaten alweer op hun plaatsen en genoten van de zon en het uitzicht – benaderden weer twee grindwalvissen onze boot. Katharina meldde opnieuw waar we ze konden zien. Doch de meeste camera’s werden deze keer niet gezocht, maar de dieren werden gewoon bewonderd. Het bleek dat één van deze dieren „Ponce” was, een adoptiedier dat firmm sedert 2012 kent.

Terug in de haven van Tarifa waren er veel lofbetuigingen en complimenten voor de tocht, die ook voor mij een zeer indrukwekkende en leerrijke trip was en is. Deze prachtige en lieve dieren hier in het wild te zien en toch te merken welke band ze met ons, mensen, hebben en hoe zij ook geïnteresseerd zijn in ons, is een uniek en adembenemend gevoel.