15de firmm-ontmoeting

Tekst: Katharina Heyer

Foto's: Dirk Vandevelde, Eduardo Montano Peralta, Thomas Brückmann

De 15de firmm-ontmoeting werd voor het eerst geopend door Samuel Notz, zoon van Katharina Heyer en lid van de stichtingsraad. Een nieuw gezicht en zeker een belangrijk onderdeel van het firmm-team.

Terugblik op het jaar 2012

Tekst: Gaby Grau

Vóór Katharina Heyer met het overzicht van het firmm-jaar 2012 begint, licht ze voor de nieuwe, aanwezige gasten de locatie van firmm toe. De stichting firmm is thuis in Tarifa (Spanje), op het zuidelijkste punt van Europa.

Door de Straat van Gibraltar, op haar smalste deel slechts 14 kilometer breed, varen elke dag snelle veerboten en vooral ongeveer 300 grote vrachtschepen. De kaart, uitgewerkt door Jörn Selling, toont op indrukwekkende wijze de scheepsroutes en de waarnemingen van walvissen en dolfijnen in de Straat van Gibraltar.

  

In 2012 kon het faillissement van een ferrylijn in de Straat van Gibraltar worden aangekondigd. Dit hielp firmm voor zover, dat Rachid Chrigui, lid van de stichtingsraad vanfirmm Marokko, een eigen veerdienst kon oprichten: de „Intershipping“.

Het firmm-cursuslokaal in Tarifa werd verbouwd en voorzien van nieuwe borden.

23.000 gasten bezochten firmm in 7 maanden tijd, om walvissen en dolfijnen in hun natuurlijke omgeving te observeren. De stichting firmm kan terugkijken op een succesvol jaar. Hoewel het aantal bezoekers lichtjes is gedaald. Dit vooral omdat firmm niet meer zoveel passagiers van andere touroperators meenam op de tochten. Over het algemeen een aangename stijging. 1.500 korte voordrachten („Charlas“) werden vóór het kantoor vanfirmm vlak bij de haven gehouden. Een geweldige prestatie van alle vrijwillig(st)ers, die deze in 6 talen uitvoerden. In totaal werden 291 „studentenweken“ geboekt. Dat zijn observatiecursussen, die in pakketten van één of twee weken kunnen worden geboekt. 2 boten van de stichting firmm, de firmm Fly Blue en de firmm Spirit, maakten samen met een goed functionerende crew al deze tochten mogelijk.

  

Dit jaar konden we minder grienden en een beetje minder grote tuimelaars en gewone dolfijnen bespeuren. In plaats daarvan zijn de potvisobservaties enorm toegenomen. En ook de waarnemingen van de orka’s zijn bijna verdubbeld.

Onlangs in 2013 werd in Tarifa een museum, het „La Ballenera“, in de onmiddellijke omgeving van het cursuslokaal geopend. firmm verwacht samenwerking van dit nieuwe toeristische aanbod.

Justin, die van firmm een observatieweek als geschenk kreeg, bezocht ons in Tarifa, begeleid door cameraman Lars Fischer van de mdr, die van Justins reis naar de walvissen een documentaire heeft gedraaid.

Ook dit jaar hebben enkele fotografen weer artikels over firmm en Katharina Heyer geschreven. Onder hen waren Robert Felgentreu uit Berlijn, Steven Weinberg uit Luxemburg, National Suisse, COVER, ecolife en nog enkele.

  

Onder de vele bezoekers waren in 2012 ook weer verschillende schoolklassen en eindejaarsklassen.

Korte films van firmm

Dit jaar verzamelde firmm op bijna elke tocht voor het eerst zelf beeldmateriaal van de walvissen en dolfijnen.  Uren en uren aan filmmateriaal werden dan met een enorme tijdsopoffering door Ursina Burkhard zorgvuldig uitgezocht en door Petra Kleinke en Jan Rase van prachtige muziek voorzien. Het resultaat is geweldig! Onze films kunnen worden bekeken op YouTube en Facebook en werden allemaal ineens getoond op de firmm-ontmoeting:

Gewone dolfijnen + Gestreepte dolfijnen

Grote scholen konden vóór Tarifa of in de baai van Algeciras worden waargenomen. Vaak waren ze op jacht.

Grote tuimelaars

Dikwijls zijn ze voor aan de boot te vinden, als ze met de boeggolven spelen. Prachtig om te zien, was een pasgeborene van 2-3 dagen oud vergezeld van 2 andere jonge dieren. Onze „firmm-fotograaf“ Eduardo slaagde erin een fantastische tuimelaarfoto te nemen! Met een paring van tuimelaars, die zich door de firmm-boot helemaal niet lieten verstoren, sluit deze heerlijke filmsequentie af.

Grindwalvissen

Dit jaar konden we veel jonge dieren observeren. Ze kwamen vaak heel dicht bij de boot en waren erg nieuwsgierig en speels. Ook konden zeer interessante paringsmomenten van grienden worden bekeken. De dieren zijn altijd te vinden in groepen, die de paringsgewilligen helpen en vaak zijn ze ook vergezeld van jonge „peuters“, die plezier hebben midden in de drukte. Zijn deze regelmatige waarnemingen van paringen toe te schrijven aan de maanstand met eb en vloed?

Curro en Edu

Edu werd dit jaar door een kleine onderzoekersgroep gechipt met een zender in de rugvin. Het gebeurt vaak, dat infecties dan veel leed veroorzaken bij de dieren. Met Curro, die al enkele jaren geleden, waarschijnlijk door een scheepsschroef, ernstig gewond raakte, gaat het helaas ook dit jaar nog altijd niet goed. Een ontsteking geeft aanleiding tot discussie over hoe Curro kan worden geholpen. Edu is Curro’s trouwe metgezel.

Potvissen

Dit jaar werden zeer veel potvissen gesignaleerd. Meer dan 150 dieren. Eén potvis trok behoorlijk de aandacht naar zich toe. Hij leek veel en vaak te slapen, zodat het team vanfirmm hem de naam „Fernando“ gaf. Het gebeurt zeer zelden, dat een paring van potvissen, die urenlang kan duren en gedeeltelijk ook onder water verloopt, kan worden waargenomen. De dieren waren met z’n drieën. Eén dier helpt altijd. In de onmiddellijke omgeving konden we grienden en tuimelaars volgen: nieuwsgierigheid of bescherming?

Orka’s

Op 4 juli konden we voor de eerste keer orka’s waarnemen. Dit is erg vroeg. We konden zelfs een groep van 23 dieren spotten. Meer dan ooit tevoren. Een zeer zeldzame ervaring kreeg firmm, toen 4 jonge dieren alleen bij de boot werden achtergelaten. De ouders vertrouwden de firmm-boot hun jongen toe…!

Orka’s in de mist

De sfeer was ongelooflijk in de Straat van Gibraltar op 4 augustus, toen mist het zicht bijna volledig vertroebelde. En toch konden we in een spookachtige sfeer orka’s spotten.

Orkatijd – Tonijntijd

Dit jaar konden we voor de eerste keer tonijnen in zeer grote aantallen waarnemen. Ze sprongen overal uit het water. 2.000 – 3.000 tonijnen boden ons een waar spektakel. Daarbij kwamen pijlstormvogels. De reden voor dit schouwspel kon samenhangen met de opening van de „almadrabas” (= stelnetten).

Zwaardvissen

Zeer zelden krijgt de bemanning overmoedige zwaardvissen te zien. Deze werden ook in de film prachtig weergegeven.

Dit jaar kwam stichtingsraadslid Samuel Notz, zoon van Katharina Heyer, op bezoek naar Tarifa. Zijn moeder vierde een mijlpaalverjaardag. Hij liet het zich niet afpakken, op haar verjaardag 5 x 2 uur observatietochten te ondernemen!

Ook stichtingsraadslid prof. dr. Patricia Holm en haar echtgenoot prof. dr. Jürgen Holm (expert in statistiek) bezochten in september de stichting firmm in Tarifa.

Eduardo toonde op een geweldige manier zijn liefde voor dieren. Hij redde een duif, die uitgeput was en zonder zijn tussenkomst niet zou hebben overleefd, het leven. Het was een jonge „Paloma“!

Niet alleen het luxeschip Queen Elisabeth II voer dit jaar door de Straat van Gibraltar, nee ook zwemmend werd weer herhaaldelijk geprobeerd om de Straat van Gibraltar over te steken. Maar ook Marokkaanse vluchtelingen op hun schamele rubberboten worden vaak door de patrouilleboten van de politie tegengehouden en naar het opvangcentrum gebracht.

Sponsoring

Voor 15 grienden, 5 dolfijnen en 2 orka’s is het mogelijk om een sponsoring af te sluiten. Katharina verwijst naar de Duitse website, waar alle belangrijke informatie oproepbaar is:http://www.firmm.org/de/patenschaft, sponsoring, grienden, dolfijnen of orka’s. Bij een sponsoring, die CHF 60.00 / euro 50.00 per dier bedraagt, krijgen de sponsors een certificaat met hun naam.

Aan het einde van het overzicht toont Katharina mooie foto’s van een zonsondergang.

Lezing door prof. dr. Andreas Gerhard

Tarifa en firmm – een ideale plaats voor een studiereis

Tekst: Ursina Burkhard

Reeds in 2006 ontdekte David Senn, collega en vriend van prof. dr. Andreas Gerhard, Tarifa als een ideale plek voor een studieweek met zijn schoolklas. Want de tocht zou niet buiten Europa leiden, maar toch iets bijzonders zijn. De klas was direct enthousiast over Tarifa.

Door de samenvloeiing van de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan ontstonden ongelooflijke habitats, die we uitstekend kunnen onderzoeken. Ten eerste, de zandstranden aan de Atlantische Oceaankant en in de tweede plaats de rotsachtige kust aan de Middellandse Zeezijde. Evenzeer interessant om te verkennen voor de studenten, zijn de volle zee, de dynamiek van de getijden en de unieke stromingen binnen de Straat van Gibraltar.

 

De voedselpiramide: van plankton tot orka – verschillende leerlingtaken leidden ertoe, dat een mooie voedselpiramide  van de Straat van Gibraltar kon worden opgesteld. Daarbij werd rekening gehouden met kustvergelijkingen van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee, respectievelijk zand- en rotskusten. Systematisch werden de afzonderlijke dier- en plantensoorten bestudeerd. We visten naar plankton en namen het net zo nauwkeurig onder de loep als de op het land verkregen monsters. Met prachtige foto’s maakten we zeekomkommers, zee-egels, zeeslakken, zeepokken, strandkrabben en verschillende soorten algen voor de leken aanschouwelijk.

Conclusie: Tarifa & firmm bieden studenten unieke ervaringsmogelijkheden voor goede opleidingen.  Ze leren zo het leven te respecteren en eerbiedigen.

Lezing door prof. dr. Patricia Holm

„Dolfijnen en walvissen in gevangenschap, gepast, zinvol, ethisch verantwoord?“

Tekst: Anita Baechli

Het sociale gedrag van de zeezoogdieren, hun intelligentie en hun zintuiglijke vermogen boeien ook prof. dr. Patricia Holm van de universiteit van Bazel, Zwitserse vertegenwoordigster in het wetenschappelijk comité van de Internationale Walvisvaart Commissie IWC en firmm-stichtingsraadslid. Haar lezing was getiteld  „Dolfijnen en walvissen in gevangenschap, gepast, zinvol, ethisch verantwoord?“ Volgens de biologe, die in de Straat van Gibraltar dolfijnen onderzoekt, moeten wij, mensen, ons afvragen, of het diervriendelijk houden van dolfijnen in gevangenschap helemaal gepast, ethisch verantwoord en zinvol is. Vragen, die ze ter gelegenheid van haar lezing op de 15de firmm-ontmoeting probeert te beantwoorden, en waarover ook in de Walvisvaart Commissie controversieel wordt gediscussieerd. Welke kennis hebben we? Het meeste inzicht in fysiologie, in pijngevoel, intelligentie en leervermogen werd verkregen bij dolfijnen in gevangenschap - zijn deze onderzoeksresultaten ook juist voor dieren die in vrijheid leven? In gevangenschap zwemmen ze minder, hun activiteiten zijn stereotieper, hun sociale gedrag is minder uitgesproken, hun voortplanting zeldzamer. Ook is het succes van wereldwijd aanbevolen therapieën met dolfijnen niet wetenschappelijk bewezen. De kritiek op dolfinaria bestaat in Zwitserland al langer dan het tragische lot van de dolfijnen in Conny-Land in Thurgau.

 

Patricia Holm denkt: „Hoe meer we leren over de vaardigheden en gevoeligheden van dolfijnen en walvissen, des te groter onze verantwoordelijkheid wordt en des te moeilijker het is, om een soortvriendelijk houden van dolfijnen te garanderen“.

Medewerkers en vrijwilligers van het seizoen 2012

Tekst: Ursina Burkhard

Naast het team van vaste medewerkers hebben dit jaar 14 vrijwilligers actief bijgedragen, om van het seizoen een succes te maken. Ook ons team van vrijwilligers buiten Tarifa heeft weer alles gegeven, om firmm te vertegenwoordigen in de mediawereld en op beurzen, enz. – allen hartelijk dank voor de geweldige steun! Zonder jullie zou firmm niet zijn wat het is!

  

ARTE-film

Vorig jaar heeft ARTE firmm opgenomen in zijn uitzending „Sonne, Siesta und Saudade“ (=Zon, siësta en saudade). Een meerkoppige filmploeg heeft Katharina op de boot vergezeld en een mooie documentaire over het firmm-leven en Katharina zelf samengesteld.

Smartphone-vriendelijke website

Met de grote steun van Go Go Cards Marketing Spain, S.L. konden we een smartphone-vriendelijke website opzetten, die de benutting voor de gsm-gebruikers sterk vereenvoudigt.

Dolphin Sanctuary Marokko

Het geplande Dolphin Sanctuary Ras Laflouka in het noorden van Marokko heeft vorig jaar een harde klap gekregen. Wanneer Katharina op 24 september naar Marokko trok, zeker, nu eindelijk het definitieve contract te kunnen afhalen, kwam het slechte nieuws: de jarenlang gehuurde baai, inclusief stukken grond en voormalig smokkelaarshuis werd aan iemand anders beloofd  en is nu omgetoverd tot een militaire haven.

Maar zodra firmm het land werd ontnomen, ging er ook al een nieuwe mogelijkheid open. De gouverneur van Tanger heeft  Katharina een nieuwe baai voorgesteld, die zich veel dichter bij het stadscentrum van Tanger bevindt en dus veel gemakkelijker ontsluitbaar en bereikbaar zou zijn.

Het tussen de hotels Mövenpick en Tarik liggende stuk grond en de bijbehorende baai zouden uitstekend geschikt zijn voor het Dolphin Sanctuary. In oktober heeft de gehele firmm-bemanning een uitstapje gedaan, om deze nieuwe locatie te zien.

Omdat de huidige haven van Tanger volledig nieuw wordt gebouwd, zou het natuurlijk ook geweldig zijn, mochten we zo gauw mogelijk aan onze bouw kunnen beginnen. Zo zouden misschien bouwmachines, enz. van de grote havenwerf  kunnen worden „geleend“, om bij ons de nodige bouwmaatregelen uit te voeren. Zowel de gouverneur M. Jacoubi als de directeur van de haven, M. Laftit, staan geheel en al achter het project en hebben al hun steun voor de uitvoering aangeboden.

Op de nieuwe locatie zijn nu de volgende voorzieningen gepland:

• Groot gebied met toevloed van vers water uit de Atlantische Oceaan voor uit gevangenschap vrijgelaten dolfijnen
• Opvangcentrum met de mogelijkheid, om gewonde of gestrande zeedieren te behandelen
• Restaurant
• Info cinema
• Informatiecentrum Marine: El Estrecho (= de Straat van Gibraltar) vandaag (met de hulp van de universiteit van Tanger)
• Door een dijk en een onderwaterobservatorium zullen toeristen de dolfijnen van dichtbij kunnen zien
• Er worden geen shows, geen dolfijnzwemmen en geen therapieën met dolfijnen aangeboden.

Rachid, de eigenaar van de Intershipping Ferry’s Tarifa – Tanger, zal zijn dagtoeristen in de toekomst naar ons restaurant brengen.

Voor het welzijn van de dieren zal een team van specialisten worden samengesteld.

• Eleonore Op De Beeck zal als dierenarts de dieren verzorgen en verzekeren, dat het hun wat de gezondheid betreft aan niets ontbreekt. Ze werkt in 2013 nu al het tweede seizoen bij firmm om er reeds zo goed mogelijk in te komen. Door stages in de diergeneeskunde in verschillende dolfinaria heeft ze al veel ervaring met zeezoogdieren kunnen opdoen.
• Vladas Martirosas is natuurkundige. Door zijn jarenlange contacten met dolfinaria en activistische groepen wereldwijd, brengt hij ervaring in diverse gebieden mee en hij kan zo als „manusje-van-alles“ worden ingezet.

  

Zodra de contracten in handen van firmm zijn, wordt met de bouw begonnen. Uiteraard zullen wij jullie met blogs, enz. op de hoogte houden.

Tot slot kunnen we zeggen, dat de 15de firmm-ontmoeting een prachtige en geslaagde avond was.
Hier willen we graag nog eens alle vrijwilligers, sponsors en schenkers bedanken, die dit evenement en het hele seizoen mogelijk hebben gemaakt.

De volgende en 16de firmm-ontmoeting gaat door op 22 februari 2014 in het Cultuur- en Congrescentrum Aarau.